Branża KEP, czyli przesyłki kurierskie, ekspresowe i paczkowe, stanowi część sektora TSL (transport, spedycja, logistyka). KEP jest jednym z najszybciej rozwijających się segmentów sektora logistycznego na świecie, osiągając wartość 306,2 mld euro w 2019 r.1
Dziennie na całym świecie około 200 mln przesyłek jest obsługiwanych przez ponad 4 mln pracowników, w tym 2,5 mln kurierów2. W Polsce branża ta ma krótsze tradycje, lecz pomimo to jej rozwój jest bardzo dynamiczny. Potwierdzają to wyniki przeprowadzonej w 2018 r. przez GS1 Polska analizy branży KEP, z której wynika, że jej tempo wzrostu jest prawie trzy razy większe niż wzrost polskiego PKB. Lockdown pokazał, że potencjał rynku nie będzie jeszcze długo wyczerpany.
Transformacja cyfrowa motorem napędowym branży
Branża KEP rozwija się wyjątkowo szybko na tle innych ze względu na kilka czynników. Najistotniejszym jest transformacja cyfrowa, przekładająca się na rozwój e-commerce, czyli zakupów przez Internet. Technologia staje się̨ kluczowym czynnikiem umożliwiającym zwiększenie wydajności i spełnienie oczekiwań́ konsumentów. Kolejno rozwój branży napędzają właśnie konsumenci, przyzwyczajeni do krótkiego czasu dostawy przesyłki oraz stosunkowo niskich kosztów obsługi. By sprostać tym wymaganiom KEP stawia na technologię, która wdrożona efektywnie przekłada się na szybszą obsługę klientów i zwiększa konkurencyjność.
Koronawirus – zagrożenie czy szansa dla rozwoju?
Według prognozy Poczty Polskiej, w 2023 r. operatorzy KEP obsłużą̨ prawie 850 mln paczek, co stanowi podwojenie liczby przesyłek nadanych w 2017 r. i wzrost o 78 proc. w stosunku do 2018 r.3 Nasuwa się jednak pytanie, jak obecna sytuacja epidemiologiczna wpłynie na rozwój KEP w najbliższej przyszłości. Z jakimi wyzwaniami będą mierzyć się firmy z branży? I wreszcie akurat ten sektor nie będzie jednym z wygranych pandemii.
Jak wynika z danych Sendit, brokera usług kurierskich, przygotowanych dla „Rzeczpospolitej”, popyt na usługi kurierskie rośnie o około 20 proc. ponad naturalny wzrost organiczny operatorów. Duży wpływ na wzrost zakupów online na przełomie pierwszego i drugiego kwartału 2020 r. może mieć powszechna izolacja domowa i zamknięcie się większości sklepów stacjonarnych. Gwałtowna zmiana zachowań konsumenckich, spowodowana przestawieniem się na zakup dóbr materialnych i żywności przez Internet, generują wiele wyzwań dla branży KEP. Wzrost ilości krajowych przesyłek przełożył się na większe zapotrzebowania na kadrę, tj. kurierów i dostawców. Kolejnym wyzwaniem dla branży jest utrzymanie dotychczasowego czasu dostawy, do jakiego przyzwyczajeni są konsumenci. Wąskim gardłem procesu, wpływającym na wydłużenie czasu dostaw, mogą być centra dystrybucyjne, które w tym samym czasie muszą obsłużyć większą ilość zamówień. Branża KEP to też wielka gałąź usług transportowych i dostawczych. Zamknięcie granic spowodowało także utrudnienia w przepływie towarów między krajami.
Bezpieczna przesyłka, czyli jaka?
Pandemia koronawirusa zweryfikowała dotychczasowe wymogi bezpieczeństwa praktycznie w każdej branży. Firmy kurierskie musiały również w sposób szybki i elastyczny dostosować swoje usługi i sposób działania do nowej rzeczywistości. Wiele z nich zrezygnowało z płatności gotówkowych i wprowadziło kody potwierdzenia odbioru przesyłki, zastępując tym samym klasyczne podpisy, chociaż zgodnie z prawem pocztowym potwierdzenie elektoniczne również zamyka proces w dostawie KEP. Zmieniła się również struktura dostaw przesyłek – część firm wprowadziło usługę dostawy „pod drzwi”, niewymagającą bezpośredniego kontaktu z kurierem lub dostarcza większą liczbę przesyłek do punktów odbioru4. Te ostatnie zyskują coraz to większą popularność, nie tylko w otwartych przestrzeniach publicznych, ale również w przestrzeniach biurowych i mieszkalnych. Firmy i zarządcy nieruchomości, w trosce o swoich pracowników i najemców, coraz częściej decydują się na wdrożenie inteligentnych mebli. Urządzenia wyposażone w system skrytkowy umożliwiają bezkontaktowy odbiór przesyłek kurierskich, ale również sprzyjają wewnętrznej wymianie dokumentów bez konieczności bezpośrednich spotkań pomiędzy pracownikami. Ponadto zastosowanie technologii IoT (Internetu rzeczy) pozwala otwierać skrytki bezdotykowo, z poziomu aplikacji mobilnej lub poprzez zeskanowanie kodu QR. Takie rozwiązania mogą okazać się niezastąpione w procesie szykowania biur na powrót pracowników, po kwarantannie.
Przyszłość branży KEP
Niewątpliwe branżę KEP czeka w przyszłości wiele zmian. Szacuje się dalszy rozwój udziału rynku e-commerce, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Potwierdzają to przykłady z Chin. „Alibaba jako punkt zwrotny w swoim rozwoju określa epidemię SARS z 2003 roku. Firma wzbogaciła się wówczas o 4000 nowych kontrahentów, a ich obrót był 5 razy większy niż przed epidemią. Podobna sytuacja spotkała JD.COM, której właściciel przeniósł sprzedaż z 12 sklepów stacjonarnych do Internetu, by rocznie osiągać obroty na poziomie 80 mld dolarów. To pewne, że epidemię można traktować jako punkt przełomowy”5. Na naszym podwórku również obserwujemy otwarcie sprzedaży internetowej wśród firm, które działały do tej pory jedynie w postaci kanałów offline, np. Ziaja, Stokrotka, Kaufland czy Żabka.
Pojawią się również nowe metody dostaw produktów. W Chinach epidemia koronawirusa spowodowała boom w zakresie dostaw przesyłek pojazdami autonomicznymi6. W Stanach Zjednoczonych korzysta z nich np. Walmart, wykorzystując pojazdy R2 marki Nuro. Wzrośnie również znaczenie dostaw tego samego dnia. Firmy będą chciały być jeszcze bliżej klienta końcowego, co spowoduje też rozwój magazynów city logistics, umożliwiających wdrożenie takiej opcji. Firmy z branży KEP i nie tylko będą musiały zmierzyć się z wdrożeniem na wielką skalę projektów z zakresu zarządzania ryzykiem, który przełoży się na wzrost zapasów magazynowych i ich dywersyfikacją pod kątem lokalizacji7. Wreszcie konieczne będzie wdrożenie i utrzymanie większego niż dotychczas poziomu bezpieczeństwa i higieny, na każdym etapie obsługi przesyłek.
1. GS1.pl, Rynek KEP w Polsce. W obliczu trendów i nowych wyzwań, https://www.gs1pl.org/images/Rynek_KEP_GS1.PDF
2. Ibidem.
3. https://media.poczta-polska.pl/pr/465205/poczta-polska-w-2023-roku-rynek-kep-bedzie-mial-wartosc-12-mld-zl
4. Badanie Sendit dla „Rezczpospolitej”, https://www.rp.pl/Transport-drogowy/303309872-Firmy-kurierskie-zyskuja-na-wirusie.html
5. Pandemia koronawirusa szansą dla branży e-commerce?, Cushman & Wakefield, https://infowire.pl/generic/release/499048/pandemia-koronawirusa-szansa-dla-branzy-e-commerce-o-sytuacji-na-rynku-magazynach-przyszlosci-i-trendach-w-logistyce
6. https://cyfrowa.rp.pl/technologie/47546-wirus-przyspieszyl-autonomiczne-pojazdy
7. Pandemia koronawirusa szansą dla branży e-commerce?, Cushman & Wakefield, https://infowire.pl/generic/release/499048/pandemia-koronawirusa-szansa-dla-branzy-e-commerce-o-sytuacji-na-rynku-magazynach-przyszlosci-i-trendach-w-logistyce
Marcin Ciącio, Co-Founder & CSO, Collectomate
