W 2024 roku światowa branża nieruchomości komercyjnych będzie musiała zmierzyć się z wieloma wyzwaniami, jak wynika z raportu 2024 Commercial Real Estate Outlook przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. Wśród nich, oprócz wysokich kosztów finansowania i jego ograniczonej dostępności, istotne są kwestie związane z ESG oraz technicznym długiem wynikającym z niskiego zaawansowania cyfrowego branży.
Najnowsze badanie Deloitte analizujące rynek nieruchomości obejmuje najważniejsze spostrzeżenia dyrektorów finansowych firm będących właścicielami nieruchomości komercyjnych na całym świecie. Raport przedstawia ich perspektywę zagrożeń, jak i szans stojących przed branżą w 2024 roku. Wśród największych wyzwań znalazły się kwestie związane z: ograniczeniem wydatków, obszarem ESG, implementacją nowych technologii, outsourcingiem usług, czy regulacjami podatkowymi.
Największe problemy i wyzwania branży
W świetle przewidywanych spadków przychodów, dla większości dyrektorów finansowych ograniczenie wydatków okazuje się priorytetem, a obszarami o największym potencjale w tej kwestii są: HR (49 proc.) oraz wykorzystanie przestrzeni biurowych w obliczu nowych modeli pracy (46 proc.).
– Nasze tegoroczne badanie wykazało, że oczekiwania liderów działających na rynku nieruchomości dotyczące wyników finansowych znów spadły, bo aż 60 proc. z nich spodziewa się obniżenia przychodów do końca tego roku. Dla porównania, w ubiegłym roku wskazywało na to jedynie 48 proc. badanych. Z kolei wśród największych zagrożeń wpływających na sytuację finansową w 2024 roku znajdują się działania cybernetyczne, regulacje klimatyczne i sytuacja makroekonomiczna wynikająca z wysokiej inflacji i związanym z tym rosnącym kosztem kapitału – mówi Dominik Stojek, partner, lider sektora nieruchomości w Polsce, Deloitte.
Jedną z szans dla firm z branży nieruchomości na lepszą optymalizację i zwiększenie wydajności ich pracy jest wykorzystanie outsourcingu. Zlecanie części zadań na zewnątrz może pomóc przedsiębiorstwom w uchronieniu się od części przewidywanych przez ekspertów zagrożeń. Większość respondentów (61 proc.) planuje wykorzystać takie działanie, by za pomocą technologii usprawnić swoje działania oraz zwiększyć elastyczność i odporność organizacji. Wdrożenie modeli outsourcingu lub co-sourcingu jest o tyle istotne, że pozwala zespołom wewnętrznym skoncentrować się na ofercie podstawowych usług, dzięki czemu mogą zyskać przewagę konkurencyjną.
Technologie przyszłością branży nieruchomości
Badanie Deloitte pokazało, że liderzy z branży nieruchomości wciąż nie wykorzystują potencjału, jaki niosą za sobą rozwiązania IT. Aż 61 proc. badanych przyznaje, że podstawowa infrastruktura technologiczna ich firm w dalszym ciągu opiera się na starych systemach teleinformatycznych.
Natomiast największą popularnością cieszy się sztuczna inteligencja (AI). Aż 72 proc. respondentów zapytanych o ich zainteresowanie i inwestycje w tym obszarze, odpowiedziało, że albo są w fazie pilotażowej, albo na wczesnym etapie wdrożenia lub w pełnej implementacji rozwiązań wspieranych przez AI. Jedynie 3 proc. respondentów zadeklarowało, że nie jest zainteresowanych tą technologią. Wśród pozostałych rozwiązań IT, które najczęściej wskazywali badani, znalazły się Cyfrowe Bliźniaki i kryptowaluty do dokonywania płatności.
Poszerzanie możliwości w zakresie wykorzystania technologii na rynku będzie prawdopodobnie wynikiem tego, że liderzy będą więcej oczekiwać od partnerów oraz dokonają ponownej oceny opłacalności powstających rozwiązań technologicznych.
ESG w cyklu życia inwestycji budowlanej
Oprócz technologii istotny wpływ na kształt sektora nieruchomości ma budowanie w duchu zrównoważonego rozwoju. Przepisy w tym zakresie ewoluują i z czasem będą wymagać od firm uwzględniania szczegółowych wskaźników ESG w przeprowadzanych procesach. Jak się jednak okazuje, jeszcze wiele firm z branży nieruchomości nie jest gotowych, aby sprostać przepisom dotyczącym ochronie środowiska, społeczeństwa i ładu korporacyjnego (ESG). Niemal 60 proc. ankietowanych twierdzi, że ich organizacjom brakuje danych, procesów i narzędzi kontroli wewnętrznej, które są niezbędne do spełnienia oczekiwanych standardów.
Autorzy raportu wskazują, że liderzy rynku nieruchomości, którzy chcieliby budować, eksploatować i utylizować budynki w sposób bardziej zrównoważony, powinni rozważyć przeprowadzanie regularnych ocen jakości działań. Miałyby one zapewnić kompleksowość i weryfikowalność wskaźników ESG, a także przyspieszyć przechodzenie na rozwiązania w zakresie czystej energii.
Zmiany legislacyjne szansą na lepsze wyniki finansowe
W ostatnim czasie zostały uchwalone lub podjęte inicjatywy legislacyjne, które w ciągu najbliższych 12-18 miesięcy będą miały znaczący wpływ na rynek nieruchomości Wśród zmian, które mają znacząco wpłynąć na branżę, znalazła się ustawa o ograniczaniu inflacji (IRA), która ma się przyczynić m.in. do poprawy efektywności energetycznej budynków komercyjnych w Stanach Zjednoczonych. To również unijny plan przemysłowy Zielonego Ładu, który ma z kolei uelastycznić zasady państwowej pomocy. Ten drugi program ma umożliwić rządom krajów UE m.in. dotowanie inwestycji w energię odnawialną lub inicjatywy dotyczące dekarbonizacji. – Pomimo pojawienia się pozytywnych inicjatyw legislacyjnych, aż połowa dyrektorów finansowych wyraża obawy związane z możliwą eliminacją lub zmniejszeniem ulg i korzyści podatkowych. Natomiast kolejną najczęściej wskazywaną przez 46 proc. firm obawą były kwestie zawiązane z cenami transferowymi – mówi Dominik Stojek.
Eksperci Deloitte przewidują, że najbliższe 18 miesięcy będą miały kluczowe znaczenie dla liderów branży w kwestii ustanowienia solidnej bazy operacyjnej na kolejne lata. Sposób, w jaki organizacje zdecydują się odpowiedzieć na zidentyfikowane wyzwania oraz potencjalne szanse dla rynku nieruchomości, będzie decydujący dla ich przyszłości.
