Wdrażanie zasad ESG (environmental, social, governance) w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP) budzi pytania o sensowność i realną wartość tych działań. Choć obowiązek raportowania dotyczy głównie dużych firm, MŚP coraz częściej muszą brać pod uwagę wymogi zrównoważonego rozwoju, aby utrzymać pozycję na rynku.
Krzysztof Traczyk, dyrektor gabinetu Rzecznika MŚP
Powodów jest kilka – od standardów dużych kontrahentów po konieczność dostosowania się do wymogów związanych z pozyskiwaniem instrumentów finansowych i niefinansowych.
MŚP w łańcuchach dostaw firm raportujących ESG
Jednym z głównych czynników zmuszających mniejsze firmy do zainteresowania ESG jest ich obecność w łańcuchach dostaw dużych przedsiębiorstw. Coraz więcej globalnych korporacji i sieci handlowych wymaga, aby ich kontrahenci spełniali standardy zrównoważonego rozwoju. Przykładem jest sektor handlu detalicznego, w którym firmy MŚP już teraz dostają dwa lata na dostosowanie się do polityk ESG swoich partnerów biznesowych. Takie wymagania nie wynikają jedynie z regulacji prawnych, ale także z rosnących oczekiwań klientów, którzy preferują marki działające w sposób odpowiedzialny.
Wymagania te mogą obejmować m.in. minimalizację odpadów poprzez optymalizację procesów produkcyjnych, odpowiedzialne zarządzanie surowcami oraz efektywność energetyczną. Na przykład w branży budowlanej wdrożenie technologii ograniczających zużycie paliwa w maszynach nie tylko redukuje koszty, ale także poprawia wizerunek firmy. Dodatkowo certyfikaty ekologiczne, takie jak ISO 14 001, są coraz częściej wymagane przez międzynarodowych partnerów biznesowych jako dowód odpowiedzialności środowiskowej. Z kolei przedsiębiorcy z branży gastronomicznej dostosowują się, wprowadzając rozwiązania, takie jak redukcja użycia plastiku jednorazowego czy włączenie do menu produktów pochodzących z upraw ekologicznych. Tego typu działania nie tylko odpowiadają na wymogi kontrahentów, ale także przyciągają klientów ceniących zrównoważony styl życia.
ESG jako kryterium pozyskiwania finansowania
Banki i instytucje finansowe już teraz wymagają od przedsiębiorców informacji o ich praktykach ESG w procesie ubiegania się o kredyty czy dotacje. MŚP, często nieświadome, uczestniczą w raportowaniu ESG, wypełniając szczegółowe wnioski zawierające pytania dotyczące emisji CO2, polityki różnorodności czy etycznych praktyk zatrudnienia. Brak odpowiedzi lub nieprzygotowanie w tym zakresie może skutkować odrzuceniem wniosku o finansowanie.
Przedsiębiorstwa, które chcą uzyskać instrumenty niefinansowe, takie jak wsparcie doradcze czy dostęp do preferencyjnych warunków współpracy, również muszą udowodnić swoje zaangażowanie w zrównoważony rozwój. Instytucje publiczne i organizacje międzynarodowe, takie jak Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, coraz częściej uzależniają wsparcie od działań ESG.
Wyzwania i korzyści związane z ESG dla MŚP
Chociaż wdrożenie zasad ESG niesie ze sobą korzyści, dla wielu firm stanowi wyzwanie. Dotyczy to zwłaszcza braku zasobów, wiedzy oraz odpowiedniego zaplecza technologicznego. W małych firmach usługowych czy start-upach zarządzanie ESG może wydawać się trudne do zrealizowania. Problematyczny bywa również koszt wdrożenia – inwestycje w ekologiczne technologie czy szkolenia dla pracowników mogą być poza zasięgiem wielu firm. Warto zauważyć, że koszty te mogą jednak przynieść zwrot w postaci obniżenia kosztów operacyjnych, lepszego dostępu do rynków zbytu czy zwiększonej atrakcyjności firmy w oczach inwestorów.
Korzyści wdrożenia ESG obejmują nie tylko poprawę konkurencyjności, ale także budowanie zaufania wśród klientów, partnerów biznesowych i społeczności lokalnych. Firmy działające odpowiedzialnie częściej przyciągają młodych konsumentów, którzy zwracają uwagę na działania proekologiczne i etyczne. Przykładem może być polska firma odzieżowa, która dzięki wprowadzeniu kolekcji ekologicznej, zwiększyła sprzedaż o 25 proc., a jednocześnie wzmocniła swoją pozycję na rynku międzynarodowym.
Przyszłość ESG w MŚP
Obecnie ESG jest postrzegane jako wyzwanie, wkrótce stanie się standardem zarówno w dużych korporacjach, jak i w sektorze MŚP. Dyrektywa CSRD, rozszerzająca obowiązek raportowania na mniejsze firmy, oraz zmieniające się preferencje klientów i inwestorów, jasno wskazują, że zrównoważony rozwój to przyszłość biznesu. Warto zwrócić uwagę, że przewagę uzyskają te firmy, które rozpoczną przygotowania już teraz.
Wsparcie instytucji, takich jak Rzecznik MŚP, oferujących szkolenia i doradztwo, może odegrać kluczową rolę w transformacji małych firm. Uproszczenie procesów raportowania, standaryzacja wymagań oraz dostęp do dedykowanych narzędzi pozwolą MŚP lepiej zrozumieć i zaadaptować zasady ESG. Działania, takie jak optymalizacja procesów produkcyjnych, ograniczanie emisji CO2 czy inwestowanie w odnawialne źródła energii mogą stanowić pierwszy krok w budowaniu fundamentów dla zrównoważonego rozwoju.
ESG w sektorze MŚP to nie tylko konieczność wynikająca z presji zewnętrznej, ale także szansa na rozwój i budowanie przewagi konkurencyjnej. Firmy, które już teraz wdrożą zrównoważone praktyki, zyskają na rynku, przyciągną inwestorów i klientów, oraz będą lepiej przygotowane na przyszłe regulacje. Przyszłość biznesu, niezależnie od jego wielkości, należy do firm, które działają odpowiedzialnie i z myślą o przyszłych pokoleniach.
 w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP) budzi pytania o sensowność i realną wartość tych działań. Choć obowiązek raportowania dotyczy głównie dużych firm, MŚP coraz częściej muszą brać pod uwagę wymogi zrównoważonego rozwoju, aby utrzymać pozycję na rynku.){kind=link}