W obecnym otoczeniu biznesowym wydaje się oczywistym, że firmy muszą dążyć do redukcji swojego wpływu na środowisko. Ekologia nie może być sloganem lub tylko i wyłącznie elementem promocji i wizerunku.
Zmiany klimatyczne i nowe przepisy wymagają przemyślanych działań w formie długoterminowych strategii i planów. Kolejny krok to konsekwentna ich realizacja. Korzyścią jest zwiększenie efektywności procesów biznesowych. Jednak zminimalizowania wpływu na środowisko oczekują przede wszystkim sami klienci. A stąd już tylko krok do zwiększenia sprzedaży. Zyskuje firma, zyskuje klient, a przede wszystkim zyskuje środowisko.
Kryterium działalności z poszanowaniem środowiska stanowi również ważny argument nie tylko dla klientów, ale również inwestorów. Kapitał, np. na rozwój i inwestycje, lokowany jest w spółkach, których działalność jest faktycznie bezpieczna dla środowiska. Takie podejście zmniejsza ryzyko strat z tytułu kar środowiskowych oraz oddala widmo utraty reputacji.
Strategia środowiska
Dlatego przedsiębiorstwa, aby właściwie ocenić swoje silne i mocne strony oraz zidentyfikować aspekty, które warto usprawnić w odniesieniu do środowiska, stosują kompleksowe metody analizy strategicznej. Elementy środowiskowe stanowią tam istotny element w ramach redukcji kosztów w łańcuchu wartości wytwarzanym przez firmę. W strategie firm wpisywane są również cele długoterminowe w odniesieniu do poprawy wpływu na otoczenie. Wartość rynkową firmy oraz to, czy warto w nią inwestować, pomagają określić kryteria ESG. Odnoszą się do całego spektrum działalności firmy – w tym ryzyka finansowego i zgodności z przepisami środowiskowymi, zaangażowania społecznego i metod zarządzania.
Jeśli pada pytanie:
co biznes może zrobić, aby obniżyć wpływ na środowisko z tytułu emisji C02?, to globalnie jest to kwestia polityki energetycznej kluczowych emitentów. Są to Chiny czy USA oraz największe koncerny paliwowe. Warto więc skupić się na działaniach obniżających tzw. niską emisję. Jest ona głównym źródłem powstawania smogu.
Wzrasta również rola ekologii w ramach działów odpowiedzialnych za zarządzanie łańcuchem dostaw, gdzie dokonuje się analizy śladu węglowego i cyklu życia produktów i usług (end to end). Umożliwia to późniejszą redukcję emisji własnej oraz współpracę z dostawcami i zaangażowanymi interesariuszami.
Produkt i opakowanie
Z punktu widzenia technologicznego, ale również konsumenta końcowego, istotne są elementy produktowe, które decydują o tym, czy dany towar i usługa są rzeczywiście eco-friendly.
Kluczowy jest materiał, z którego wykonany jest produkt, minimalizowanie jego rozmiaru oraz to, w co i jak produkt jest zapakowany. Mniejsze opakowanie oraz sam produkt to korzyści dla wszystkich zaangażowanych stron: niższe koszty wytworzenia, magazynowania i transportu, niższa emisja C02 w procesie produkcyjnym, niższa cena, niższe koszty zużycia energii oraz finalnie mniej odpadów do zagospodarowania.
Przykładem może być zminimalizowanie wewnętrznych układów mechanicznych w drukarkach. Wprowadzenie na rynek modelu o 44% mniejszego pod względem objętości i 29% lżejszego niż wcześniejsze modele może potencjalnie obniżyć emisję CO2 związaną z procesem technologicznym i surowcami o ponad 20 proc. Umożliwia to również zredukowanie objętości samego opakowania o kolejne 30 proc.
3R and Circular Economy
Jeśli mowa o opakowaniach i produktach, to istotna jest kwestia zmniejszania ilości wytwarzanych odpadów i ich zagospodarowania. Na pierwszy plan wysuwa się poszukiwanie substytutów i likwidowanie z procesu produkcyjnego towarów powstających w oparciu o materiały niebezpieczne. Przykładowo, popularny kiedyś azbest stosowany w wielu urządzeniach elektroenergetycznych czy wodno-kanalizacyjnych powinien zostać w całości wyeliminowany do 2032 r. Obecnie sukcesywnie zastępowany jest np. w przypadku pokryć dachowych blachodachówką czy płytami z włókno-cementu. Jeszcze bardziej niebezpieczne dla życia i zdrowia są masowo stosowane wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Możemy je znaleźć m.in. w produktach do włosów i innych kosmetykach. WWA wydzielają się również podczas robót drogowych i utwardzania, np. asfaltu. Często trudne są do zastąpienia bardziej bezpiecznymi substytutami w procesie produkcyjnym. Z kolei z tej samej grupy chemicznej tzw. polichlorowane bifenyle (PCB) na skalę przemysłową stosowane były w urządzeniach elektroenergetycznych jako składnik olejów elektroizolacyjnych. Od 2010 r. zastępowane są estrowymi olejami transformatorowymi, charakteryzującymi się wysoką biodegradowalnością.
Jeśli proces produkcyjny nie zawiera materiałów niebezpiecznych, kolejnym etapem jest zmiana sposobu prowadzenia biznesu na model gospodarki cyrkularnej (obieg zamknięty). W tym procesie minimalizuje się marnotrawienie surowców. Kluczowe jest tutaj podejście 3R (Reduce, Reuse, Recycle). Oznacza ono redukcję ilości odpadów, ponowne użycie produktów lub oddanie ich do recyklingu. W tym zakresie coraz popularniejszy staje się refurbishing. Użytkowane przez kilka lat urządzenia zwracane są do fabryki, gdzie wymieniane są zużyte elementy. Następnie takie urządzenia sprzedawane są na rynku jako produkty odzyskane. Podobną rolę spełnia remanufacturing, czyli regeneracja z przywróceniem urządzenia do stanu pierwotnego. Koszt wytworzenia urządzenia w tym procesie jest o 40-65 proc. niższy niż tradycyjna produkcja nowego.
W ramach tradycyjnego recyklingu ważna jest zbiórka zużytych przez producenta urządzeń i wykorzystanie ich materiałów do ponownej produkcji towarów. Przykładowo w firmie Canon wdrożono plan przetwarzania tworzyw ze zwracanych urządzeń, które ponownie wykorzystywane są do produkcji drukarek z serii imageRUNNER ADVANCE oraz kalkulatorów. W ciągu ostatnich pięciu lat odzyskano w ten sposób ponad 19 tysięcy ton tworzyw sztucznych z używanych produktów. Kolejne 14 tysięcy ton zużytych elementów zostało bezpośrednio wykorzystane do produkcji nowych podzespołów. Ciekawym przykładem są też wyświetlacze LCD w kalkulatorach, które w całości wykonane są ze szkła pozostałego z produkcji obiektywów.
CO2
Jeśli pada pytanie: co biznes może zrobić, aby obniżyć wpływ na środowisko z tytułu emisji C02?, to globalnie jest to kwestia polityki energetycznej kluczowych emitentów. Są to Chiny czy USA oraz największe koncerny paliwowe. Warto więc skupić się na działaniach obniżających tzw. niską emisję. Jest ona głównym źródłem powstawania smogu. Działania w zasięgu każdej firmy to szeroko pojęta polityka transportowa np. poprzez redukcję floty samochodowej. Wykorzystanie energii elektrycznej jako głównego źródła zasilania pojazdów. Korzystanie z komunikacji miejskiej i rowerów, jako podstawowego środka komunikacji. To tylko główne przykłady. Dodatkowo warto zmniejszać udział liczby lotów i podróży służbowych. Szczególnie w dobie ogólnodostępnych komunikatorów i możliwości przeprowadzania telekonferencji.
Eco-labelling i zużycie energii
Ważnym elementem dającym synergię korzyści jest zmniejszanie zużycia energii niezbędnej zarówno do wytworzenia produktu, jak i do jego transportu. Mówiąc o samym produkcie warto wspomnieć o tzw. eco-labellingu. Urządzenia spełniające standardy niskiego zużycia energii – m.in. wskaźnik TEC dotyczący tygodniowego uśrednionego zużycia energii, otrzymują oznaczenie zgodności z wymogami Energy Star. Aby osiągnąć takie wartości m.in. stosuje się szybsze przechodzenie urządzeń w stan uśpienia. Eco-labelling to także potwierdzenie innych przyjaznych środowisku rozwiązań na etapie produkcji, jak i użytkowania towaru. Popularne oznaczenia jak Blue Angel czy Nordic Swan dają gwarancję minimalizacji zanieczyszczeń czy hałasu lub możliwości recyklingu odpadów produkcyjnych.
Wszystkie powyższe działania składają się na skomplikowany system usprawnień środowiskowych. Małymi krokami mogą prowadzić do bezpośredniego wpływu na budżet firmy i poprawy efektywność operacji biznesowych. Jednocześnie w relacji z otoczeniem zewnętrznym pozytywnie oddziałują na odbiór i postrzeganie marki.
