Co szósty pierwszoklasista w Polsce ma, wynikające z różnego rodzaju zaburzeń, problemy ze słuchem. Problemy, które bez wdrożenia odpowiedniej ścieżki terapeutycznej mogą znacząco wpłynąć na cały proces edukacji. Sytuacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną jest jeszcze trudniejsza. Dlatego musimy otoczyć je szczególną opieką i – choć to wymagające dla lekarzy i personelu medycznego – umożliwić udział w regularnych badaniach przesiewowych.
Piotr Henryk Skarżyński
prof. dr hab. n. med. I n. o zdr. mgr zarz.
członek Zarządu Centrum Słuchu i Mowy MEDINCUS, Prezydent-elekt Międzynarodowej Rady Doradczej Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii
Badania przesiewowe pozwalają ocenić funkcjonowanie narządu słuchu i w porę podjąć działania, mające na celu postawienie głębszej diagnozy oraz rozpoczęcie właściwego leczenia. Wbrew obiegowym opiniom, problemy ze słyszeniem nie dotyczą już tylko osób starszych, coraz częściej borykają się z nimi ludzi młodzi, również dzieci. Według Światowej Organizacji Zdrowia prawie pół miliarda ludzi ma z problemy związane ze słuchem. Aż 34 mln, a więc 7 proc. z grupy osób niedosłyszących to dzieci.
Niestety rodzicom i opiekunom trudno zauważyć pierwsze symptomy problemów ze słuchem u dzieci. Potwierdzają to liczby – kilka lat temu przeprowadziliśmy w całej Polsce badania przesiewowe, które objęły prawie 45 tys. dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Okazało się, że aż 86 proc. rodziców nie zauważyło problemów ze słuchem u swojego dziecka! W przypadku dzieci z niepełnosprawnościami intelektualnymi zauważenie problemów ze słuchem jest jeszcze trudniejsze. Dlatego badania przesiewowe w tej grupie są szczególnie ważne.
Mój zespół zrealizował takie badania podczas Dnia Młodych Sportowców, zorganizowanego w Toruniu przez Olimpiady Specjalne Polska. Specjaliści Toruńskiego Centrum Słuchu i Mowy MEDINCUS sprawdzili słuch u trzydziestu małych zawodników, od szóstego do dwunastego roku życia, z niepełnosprawnością intelektualną, uczestniczących w programie „Młodzi Sportowcy”. Okazało się, że w poddanej badaniu słuchu grupie dzieci, sześcioro uzyskało nieprawidłowe wyniki, potwierdzające istniejące u nich problemy audiologiczne. Choć liczba przebadanych pacjentów nie pozwala na jednoznaczne przedstawienie statystycznych wniosków, jednak można stwierdzić, iż jest to duży odsetek dzieci, większy niż w przypadku grup małych pacjentów, nieobarczonych niepełnosprawnością intelektualną. W przypadku negatywnego wyniku badania słuchu konieczne jest przeprowadzenie głębszej diagnostyki i umieszczenie małego pacjenta pod opieką otorynolaryngologa. Wszyscy mali sportowcy, u których badanie słuchu wykazało nieprawidłowości, pozostaną pod stałą opieką specjalistyczną.
Pacjenci z niepełnosprawnością intelektualną wymagają od lekarzy specjalnej troski. Potrzebują ciepła i spokojnej atmosfery podczas badań. Bardzo często nie są w stanie samodzielnie opowiedzieć o dolegliwościach, które im doskwierają. To nasze zadanie – zwrócić uwagę na niepokojące symptomy. Kluczowe są rozmowy z opiekunami, którzy na co dzień z nimi przebywają – potrafią opowiedzieć o zmianach w ich zachowaniu i ułatwić kontakt z medykami. Dobrze zdiagnozowani i zdrowi sportowcy z niepełnosprawnością intelektualną dadzą nam wiele wzruszeń podczas zmagań na zawodach. Jako lekarzowi hasło Olimpiad Specjalnych Polska #Grajmyrazem jest mi szczególnie bliskie.
