Z Wiktorem Sarotą, prezesem Zarządu inFakt i Piotrem Ciszewskim, ekspertem podatkowym inFakt rozmawiała Katarzyna Mazur.
Czego mały biznes oczekuje od rządzących?
W.S.: Mówiąc najkrócej: przejrzystego i przewidywalnego prawa, co daje spokój w prowadzeniu biznesu i możliwość skupienia się na właśnie na nim, zamiast na dostosowywaniu swojej działalności do kolejnej zmiany.
Indeks inFakt, nasz autorski wskaźnik, który w sposób liczbowy przedstawia nastrój polskich mikroprzedsiębiorców, w 2019 r. osiągnął wartość 2,7 pkt., niższą niż w roku poprzednim. Mimo rosnącej satysfakcji z prowadzonej działalności, na jego spadek miały właśnie wpływ słabe opinie nt. łatwości prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Co sprawia, że mali i średni przedsiębiorcy uważają warunki do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce za trudne?
W.S.: Jak mówią przedsiębiorcy w naszym Badaniu Polskiej Mikroprzedsiębiorczości, sprawiają to głównie zbyt wysokie składki ZUS i podatki oraz zbyt często zmieniające się prawo. Tego, że przedsiębiorcy chcieliby niższych obciążeń fiskalnych, można się spodziewać, to naturalne, że każdy, jeśli go zapytać, chciałby płacić niższe podatki. Ale zbyt często zmieniające się prawo to już postulat, któremu warto się przyjrzeć.
Z drugiej strony, rośnie zadowolenie przedsiębiorców z prowadzenia własnego biznesu – w tym roku satysfakcję z tego powodu zadeklarowało aż 64 proc. Widać z badania silną potrzebę niezależności i samostanowienia, których realizowanie we własnym biznesie daje satysfakcję, nawet pomimo niełatwych warunków jego prowadzenia. Jako prezes inFaktu i jednocześnie przedsiębiorca mogę obydwiema rękami się pod tym podpisać. 🙂
Co dla małych i średnich przedsiębiorców oznacza uproszczenie przepisów?
W.S.: Na przykład zmniejszenie obowiązków sprawozdawczych. Takim przepisem była na przykład możliwość podpisania JPK VAT kwotą przychodu, gdy stał się on obowiązkowy dla mikroprzedsiębiorców. Moim zdaniem to duże uproszczenie naszego życia. Jako przedstawiciel inFaktu, ale i przedsiębiorców, spotkałem się w tej sprawie z wiceministrem Cyfryzacji i postulowałem to rozwiązanie. Bardzo się cieszę, że udało się je wprowadzić.
Na jakiej płaszczyźnie miałoby się to działać i co zmieniłoby w funkcjonowaniu małych i średnich przedsiębiorców?
W.S.: Na przykład w uproszczeniu przepisów o VAT (trzecie najczęstsze wskazanie w naszym badaniu, 44 proc. ankietowanych) i jednocześnie zmniejszeniu obowiązków sprawozdawczych. W praktyce pomogłoby tu na przykład odejście od obowiązku składania deklaracji rozliczeniowych VAT oraz osobno JPK_VAT.
Na ile, przy dzisiejszych realiach, te oczekiwania mogą być spełnione?
P.C.: To zależy od konkretnego postulatu. Ten o niższe składki ZUS w najbliższym czasie na pewno nie zostanie, gdyż od 2020 r. wzrosną one o 127 zł miesięcznie z racji tego, że wzrosło przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, od którego uzależniona jest wysokość składek ZUS. Nie wszyscy przedsiębiorcy o tym wiedzą, wielu postrzega je po prostu jako dodatkowe obciążenie, przez co oni na koniec dnia zarabiają mniej. Jednocześnie w pracach legislacyjnych jest projekt ustawy, który zakłada zmianę w naliczaniu składek ZUS na uzależniane ich od dochodu, nie jak teraz od przychodu. Na razie nie wiadomo jednak, czy projekt ten wejdzie w życie.
Natomiast likwidacja deklaracji VAT jest zaplanowana na 1 kwietnia 2020 r. dla spółek i 1 lipca dla działalności jednoosobowych poprzez wprowadzenie nowych struktur JPK.
70 proc.
mikroprzedsiębiorców,
uważa, składki ZUS za zbyt wysokie60 proc.
że płaci zbyt wysokie podatki
Co musieliby zrobić rządzący, żeby przedsiębiorcy z sektora MSP uznali, że państwo wspiera prowadzenie działalności gospodarczej?
W.S.: Wchodząc na poziom wyżej, nazwałbym to traktowaniem bardziej „po partnersku”. Mam tu na myśli uważniejsze słuchanie głosu najmniejszych przedsiębiorców, przede wszystkim w pracach legislacyjnych. Pamiętajmy, że są największą siłą napędową polskiej gospodarki, generującą aż 70 proc. PKB. Dalej, prawo uchwalane z wyprzedzeniem, przewidywalne, aby mały biznes miał poczucie, że znane są zasady gry. Czyli po prostu mniej przepisów wprowadzanych w życie w krótkim czasie, a przede wszystkim tych, które mają na celu kontrolowanie przedsiębiorców. Ufajmy sobie nawzajem.
Co Polacy uważają za największe obciążenie w prowadzeniu działalności gospodarczej?
W.S.: Dla mikroprzedsiębiorców są to zbyt wysokie składki ZUS (70 proc. odpowiedzi w Badaniu Polskiej Mikroprzedsiębiorczości) i zbyt wysokie podatki (60 proc.), w dalszej kolejności – zbyt często zmieniające się prawo (45 proc). W związku z tym, mikroprzedsiębiorcy aż 24 proc. swojego czasu poświęcają na nadążanie za zmianami prawnymi i podatkowymi, a 23 proc. – na sprawy formalno-księgowe. W obydwu przypadkach jest to więcej niż na dokształcanie czy rozwój firmy. Moim zdaniem te proporcje powinny być odwrócone, jeśli polski mały biznes ma się rozwijać.
Jakie zmiany w prawie czekają przedsiębiorców i jak wpłyną na postrzeganie prowadzenia działalności przez przedsiębiorców z sektora MSP?
P.C.: Poza zmianami, o których już rozmawialiśmy, od nowego roku będą obowiązywać konsekwencje za niestosowanie się do przepisów tzw. białej listy. Oznacza to, że podatnik, który dokona przelewu na rachunek bankowy swojego kontrahenta, niezgłoszonego Szefowi KAS, nie zaliczy wydatku do kosztów oraz solidarnie będzie odpowiadać z kontrahentem za rozliczenie VAT.
Od 2020 r. nie będzie też można wystawiać faktur do paragonów, chyba że na paragonie będzie NIP kupującego. Teraz wiele kas nawet nie daje fizycznie takiej możliwości, dlatego trwa akcja wymiany kas na e-kasy.
W tym momencie trudno jednoznacznie ocenić wpływ wszystkich zapowiadanych zmian na postrzeganie prowadzenia działalności przez mikroprzedsiębiorców. Część zmian ją uprości (np. JPK_VAT i zniesienie deklaracji), inne przysporzą kłopotów (np. faktura do paragonu).
